Zilversmid, oorlogsleed en Storgammen

Na (eindelijk weer ’s) een lange nachtrust en een heerlijk ontbijtje eerst Kautokeino City even bezocht. We hadden vandaag slechts 130 km. voor de boeg. Kautokeino is dé zilverstad van Noorwegen en vooral het complex van de eerste zilversmid van de Samen Juhl’s Sølvsmie wilden we leren kennen. Een zeer bijzonder gebouw, waarin o.a. de winkel, de werkplaats en een tentoonstellingsruimte gehuisvest zijn. Ik zou graag een zilveren sieraad kopen/krijgen ter herinnering aan deze bijzondere reis, maar ik vond geen enkele ketting, armband of oorknopjes, die daarvoor in aanmerking zou komen. Ook bij deze zilversmid een pijllood waarmee je in zand kunt ‘schrijven’, heel apart om zo een zandkunstwerkje te zien ontstaan.
Het was leuk om deze beroemde zilversmid met een bezoekje te vereren, maar helaas hij verdiende geen NOK aan ons.
Verder hebben we nog een andere zilverwinkel bezocht, maar ook hier van het zelfde laken een pak. Ook een openluchtmuseumpje over de Samencultuur hebben we aangedaan, leuk om wat van deze cultuur te weten te komen. De Samen zijn trots op hun oorsprong en cultuur en dragen dat ook uit. Buiten stonden nog een paar gebouwtjes, die gespaard zijn gebleven tijdens de 2e wereldoorlog, de rest is allemaal vernietigd door de Duitsers, triest natuurlijk, maar elk land heeft zo z’n eigen verliezen geleden.
Daarna in de auto gestapt voor het traject Kautokeino – Karasjok, 31 km. terug naar de splitsing van de 93 naar de 92. Deze route voerde langs uitgestrekte berkenbosgebieden en langs de rivier Kautokeinoelva. Het was prachtig zonnig weer en 16 gr. Thuis zou ik dat ‘fris’ hebben gevonden, maar hier loop ik met gemak met blote armen. Onderweg weer ons lunchpakket op een rustplaats met picknicktafel opgegeten. In elk hotel vragen we of we wat boterhammetjes mogen meenemen voor de lunch en dat is nooit een bezwaar. In sommige hotels moet je daar wat NOKtjes voor betalen maar in de meeste hotels mochten we gewoon meenemen wat we wilden. Soms komen ze met plastic zakjes of vetvrij papier om het in te pakken; service hoor!
Het hotel waar we nu overnachten ligt naast een openluchtmuseum, waar alles wordt verteld over de Samencultuur en de Samen samenleving (nee ik stotter niet!) Een van de gidsen vertelde wat over de stammen die er bestaan vóór dat we een film te zien kregen over het leven en overleven van dit volk. Toen de film afgelopen was vroeg ik hem tot welke stam hij behoort, de rendierSamen, de bergSamen of de zeeSamen. Hij behoort tot de rendierSamen en in het najaar gaat hij weer zijn eigen jonge rendieren merken: in een bepaald patroon snijdt hij de oren van zijn rendieren zodat iedereen kan zien dat die beesten van hem zijn. Op de vraag of dat de beesten geen pijn doet, antwoordde hij dat ze het nauwelijks voelen; als er een gewei afbreekt doet dat het beest veel meer pijn: ik heb zo m’n twijfels. Hij schreef ook z’n naam nog in het Sami op: één teken betekent zijn hele naam: JOVNA wat zoveel betekent als John of Johan. Dat alfabet zagen we ook al in het museum eerder vanochtend: vijf soorten M met aldoor een streepje extra voor of aan een van de pootjes en het betekent meteen een héél ander woord.
Ons diner hebben we vanavond in Storgammen, een grote Sami tent waar we rond een groot vuur typische lokale gerechten krijgen voorgeschoteld. We hebben al even gekeken hoe het er uitziet; je tafeltje is een stuk van een boomstam, waarop je dan een soort dienblad op kunt zetten met daarop je bord, bestek en beker. Heel apart, je leest morgen hoe het was!